Nieuws

Een blik op de toekomst: hippisch ondernemen in 2035

Wat als er in de toekomst te weinig fysieke ruimte is om paarden te houden? Wat als paardrijden nog populairder wordt? Of wat als paardrijden juist maatschappelijk niet meer geaccepteerd wordt? Wat als we paarden straks alleen nog kennen uit de hippische musea of paardenkampen? Wat als….

Profielfoto van Robert van Almkerk
19 april 2023 | 6 minuten lezen

Om de hippische sector voor te bereiden op de toekomst heeft de FNRS een onderzoek uitgevoerd naar toekomst van de Nederlandse hippische sector. Resultaat zijn vier uiteenlopende geschetste toekomstbeelden van hippisch ondernemen in het jaar 2035. De scenario’s zijn gebaseerd op de input van diverse ondernemers en stakeholders van binnen en buiten de sector. Zij bespraken welke ontwikkelingen zij op dit moment zien in de hippische sector en welke ontwikkelingen zij in de komende jaren nog verwachten. Dat leverde een verzameling trends op die de basis vormen van de vier scenario’s.

Eerste stap om dialoog aan te gaan

De toekomst is niet exact te voorspellen. Het vertalen van huidige trends en ontwikkelingen naar de toekomst geeft een voorstelling van de toekomst, geen voorspelling! Het is belangrijk te benadrukken dat de scenario’s die in het onderzoek naar voren worden gebracht geen wensbeelden van de FNRS zijn. Ze schetsen een plausibel langetermijnperspectief van situaties waar de sector mee te maken zou kunnen krijgen. De sterk uiteenlopende scenario’s zijn een eerste stap om de dialoog aan te gaan met ondernemers, financiers, overheden, partners en andere partijen om te werken aan een toekomstbestendige en duurzame hippische sector. FNRS neemt de ontwikkelde toekomstscenario’s mee in haar lange termijn strategieontwikkeling, bijvoorbeeld in de ontwikkeling van het kwaliteitsbeleid, de lobbystrategie en het praktisch ondersteunen van ondernemers om als sector te professionaliseren.

Robert van Almkerk, coördinator van het onderzoek vanuit de FNRS: “Het verbeteren van de toekomstbestendigheid, duurzaamheid en het perspectief van de hippische sector is geen eenvoudige opgave en moet niet te eenzijdig worden benaderd. Het is belangrijk dat alle relevante stakeholders, zoals hippische ondernemers, banken, toeleveranciers en beleidsmakers passende maatregelen en perspectief ontwikkelen, gericht op de lange termijn.”

Scenarioplanning vormt een verkenning van verschillende hypothetische omstandigheden in de toekomst. Door trends in kaart te brengen wordt duidelijk in welke context de sector in 2035 zou kunnen opereren. Wat zijn de gevolgen van de hedendaagse trends op de toekomst? De scenario’s schetsen de ‘hoeken van het speelveld’.

Om te komen tot vier scenario’s is er gezocht naar de trends die de ‘kern’ vormen van hoe de toekomst eruit komt te zien voor hippisch ondernemers. Als basis voor de scenario’s zijn twee trends gekozen die impactvol en onzeker zijn, verschillende thema’s belichten, buiten onze invloedssfeer vallen en waarmee vier uitdagende scenario’s geschreven konden worden. De twee belangrijkste trends:

1. Maatschappelijke acceptatie

De kijk op de relatie tussen mens en dier veranderd, er is toenemende aandacht voor dierenwelzijn en invloed van desinformatie groeit. Enkele van de trends die het sentiment in de maatschappij ten aanzien van de hippische sector beïnvloeden. Blijft er voor de hippische sector voldoende sociale acceptatie in de maatschappij? Of leiden de kritische klanken tot een krimp van de sociale acceptatie van de hippische sector?

2. Behoud van (fysiek) ruimte

We staan in Nederland voor een ruimtelijke uitdaging: woningbouw, landbouw, natuur (o.a. de wolf), bedrijvigheid, recreatie, zonnepanelen, en windmolens hebben ruimte nodig. Wat betekent dit voor de (fysieke) ruimte die er beschikbaar is voor de hippisch ondernemers? Blijft de (fysieke) ruimte die zij voor hun bedrijfsvoering beschikbaar hebben behouden? Of wordt deze (fysieke) ruimte meer en meer beperkt de komende jaren?

De vier toekomstbeelden

Om de scenario’s te schrijven is de vraag is gesteld: ‘Wat zou er gebeuren als...?’ Deze scenario’s zijn gebaseerd op mogelijke, toekomstige maatschappelijke veranderingen en hebben als doel te verkennen welke ontwikkelingsrichtingen de sector nog meer zou kunnen doormaken de komende jaren. In het eerste scenario, ‘op het paard’, is de maatschappelijke acceptatie hoog en is er voldoende fysieke ruimte voor het houden van paarden In het tweede scenario ‘met het paard’ is de fysieke ruimte voor hippische ondernemers beperkt, maar de maatschappelijke acceptatie blijft hoog. In het derde scenario ‘naast het paard’ de fysieke ruimte voor het houden van paarden blijft behouden, maar de sociale acceptatie is laag. In het vierde scenario is de fysieke ruimte klein en de maatschappelijke acceptatie is laag.   

“Het is belangrijk te beseffen dat de toekomst elementen kan bevatten van elk van deze scenario’s. Het dient samen ter inspiratie. “De scenario’s kunnen gebruikt worden door hippische ondernemers om de bestaande bedrijfsvoering te analyseren. Het is een bron van inspiratie om op creatieve en innovatieve wijze het bedrijf aan te passen op toekomstige ontwikkelingen. Het kan gaan om een nieuw concept, nieuw verdienmodel, nieuwe producten of diensten, de basis voor investeringen of andere strategische keuzes die passen bij de eisen die de nieuwe werkelijkheid stelt.”

De vier toekomstbeelden samengevat:

1. Op het paard

De hippische sector heeft de fysieke ruimte behouden om te ondernemen. Kosten zijn op alle fronten gestegen. Voor de hippisch ondernemer is het houden en fokken van paarden duurder geworden. Paardrijden is niet voor iedereen betaalbaar. Er is veel oog voor preventie en wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat de connectie tussen mens en paard het paard goed doet. De sector is transparant en men vertrouwt op de wetenschap. Dit maakt dat, ondanks de stijgende kosten, paardrijden een populaire, geaccepteerde sport is die we in ere houden. Nederlandse paarden zijn van hoge kwaliteit en worden over de hele wereld verkocht. We rijden nog steeds op het paard.

2. Met het paard

De fysieke ruimte voor agrariërs, en ook hippisch ondernemers, is beperkt. Het aantal paarden in Nederland neemt af. De ruimte in Nederland wordt ingezet voor natuur, recreatie en woningbouw. Bedrijven en particulieren pakken als vanzelfsprekend verantwoordelijkheid op het vlak milieu, duurzaamheid en circulariteit. Ook hippisch ondernemers doen mee, ze pakken met hun paarden een rol op het vlak van landschapsbeheer en natuurbehoud. Daarnaast is de hippische sector proactief op het vlak van dierenwelzijn. Deze factoren leiden samen tot acceptatie van de sector in de samenleving. Technologie en wetenschap ondersteunt hierbij. Wetenschappelijk is bewezen dat de omgang met dieren tot ontspanning leidt bij mensen. Steeds meer mensen zoeken het contact met dieren, en dus ook met paarden. Ondernemers die de ruimte op multifunctionele manier inrichten met het paard zijn succesvol.

​3. Naast het paard

Hippisch ondernemers hebben hun fysieke ruimte behouden. Naast wereldwijde aandacht voor duurzaamheid, circulariteit en het milieu staat ook dierenwelzijn volop in de schijnwerpers. Enkele schandalen op het vlak van dierenwelzijn hebben ertoe geleid dat de hippische sector onder vuur ligt en minder populair is. Er is onderling weinig verbondenheid, de sector is weinig transparant gebleken, het is ieder voor zich. De sector zit in een neerwaartse spiraal, topsport en opfokken is omstreden en ons Nederlandse paard is geen exportproduct meer. De beschikbaarheid van geschikte en betaalbare paarden is laag. Uitzondering vormen de professionele hippische ondernemers. Zij die op het vlak van duurzaamheid en dierenwelzijn vooroplopen, verdienmodellen naast het paard ontwikkelen, zich verbinden met de directe omgeving en investeren in technologie houden hun bestaansrecht.

4. Zonder paard

Voor hippisch ondernemers is de regeldruk groot. De ruimte die ze jarenlang hadden vanuit Europa is beperkt. Het vrijgekomen land wordt ingezet voor woningen en natuur, om de leefbaarheid te vergroten. De sector heeft samengewerkt in hun lobby naar Europa, maar tot hun spijt is naast de beperking in ruimte ook aan (commerciële) belasting van paarden een einde gekomen. De ‘social license to operate’ is verdwenen. Mensen zoeken graag de natuur op. De hippische en agrarische sector werkt innovatief samen met behulp van subsidies om innovatieve verdienmodellen te ontwikkelen, zonder het paard.

 

“Het onderzoek laat in alle scenario’s zien dat hippische ondernemers en de FNRS rekening moet houden met grote veranderingen de komende jaren. Wanneer dit wordt afgezet tegen stijgende kosten op hippische bedrijven is het helder dat de opdracht voor FNRS om waarde te creëren voor hippische ondernemers de komende jaren nog relevanter wordt. FNRS zet met haar strategie in op professionalisering van hippische bedrijven. In lijn met de ontwikkelingen in de markt en maatschappij werkt FNRS al jaren samen met haar leden aan het verbeteren van kwaliteit, veiligheid en paardenwelzijn. Het is de opdracht aan alle partijen in de sector om toekomstgericht te investeren in de sector. Dit is noodzakelijk om te kunnen voldoen aan toekomstige eisen op het gebied van paardenhouderij en -sport. Gezien de economische realiteit kan de hippische sector dit niet alleen, het moet echt breed gedragen worden. Iedereen is gebaat bij een succesvolle toekomst waarbij economische en maatschappelijke belangen met elkaar in balans zijn. Laten we hier gezamenlijk aan werken.”

FNRS ondersteunt ondernemers richting de toekomst

FNRS faciliteert het proces om de scenario’s samen met hippische ondernemers door te ontwikkelen en biedt hen ondersteuning om aan de slag te gaan met de uitdagingen die deze trends met zich meebrengen. FNRS gaat ook graag in gesprek met andere stakeholders in de hippische sector om te praten over de toekomst. Samen nadenken over de toekomst begint vandaag!

Voor FNRS-leden zijn de trends en scenario’s toegelicht in een uitgebreide rapportage. Deze kunnen zij inzien op de speciale themapagina 'Toekomst hippisch ondernemen'. Wil je meer weten over de toekomst van de hippische sector? Neem dan contact met een accountmanager van de FNRS om de mogelijkheden door te spreken.